DERİN İNFİLTRATİF ENDOMETRİOZİS (DİE) TANISINDA TRANSVAJİNAL ULTRASONOGRAFİ ( TVUS) DOĞRULUĞUNUN GÜNCEL DURUMU

ANAHTAR NOKTALAR

MAKALENİN ÖNEMİ

Hastalara DİE’nin değerlendirilmesi ve tanısı için noninvaziv görüntüleme seçenekleri sunabilmek, endometriozis tedavisinde ve etkili cerrahi planlamasında çok önemlidir.

VURGULAR

Transvajinal ultrasonografi, endometriozisin çeşitli pelvik organları tutulumunun teşhisinde değişen duyarlılık, özgüllük ve doğruluğa sahiptir.

Bu makale DİE tanısında transvajinal ultrasonografinin yararlılığının değerlendirildiği güncellenmiş bir derlemedir.

SONUÇLAR

Yapılan 4 çalışmada , TVUS’un DİE tanısı için duyarlılığı ve özgüllüğü değerlendirilmiş sırasıyla duyarlılığı % 78.5-85.3 , özgüllüğü % 46.1- 92.5 arasında değişirken, yedi çalışmada tanı koymadaki doğruluğu % 75.7 – 97 olarak saptanmıştır.

TVUS’un DİE tutulumunun tanısında mesane, uterosakral bağlar, yumurtalıklar, douglas poşu ve rektosigmoid kolon dahil olmak üzere çeşitli pelvik organlarda değişen oranlarda doğru tanı koyduğu görülmüştür.

ÇALIŞMANIN LİMİTASYONLARI

Mesanenin DİE tutulumu ilgili sonuçlarında, bazı makaleler mesane tutulumunu diğer ön kompartman organları arasında gruplandırmış ve ultrasonografi ile tanı koyma sırasında mesanenin dolu olup olmadığı belirtilmemiştir.

ÖZET

Transvajinal ultrason (TVUS) yumurtalık torsiyonu, ektopik gebelik ve uterus leiomyomları gibi birçok jinekolojik hastalıkların teşhisi için yeri doldurulamaz bir görüntüleme aracıdır. TVUS, sadece rahim ve yumurtalıklarda değil aynı zamanda derin pelvik yapılarda da endometriozis varlığını değerlendirebileceğinden endometriozis tanısında giderek daha fazla kullanılmaktadır. TVUS’un artan kullanımı nedeniyle, DİE tanısında Emar (MRG) gibi diğer görüntüleme yöntemleri kadar doğru tanı koyup koymadığının şüphesi devam etmektedir. Bu makale, TVUS’un DIE’ye olan hastalarda tanı koyma doğruluğunu belirlemeyi ve poliklinik hastalarında operatörün değerlendirmede güvenini ölçmeyi amaçlamaktadır.

4 çevrimiçi veritabanından Ocak 2000 ve Kasım 2019 tarihleri arasında yapılan çalışmalar taranmış , (1) makalelerde TVUS (veya 3 boyutlu [3D] TVUS, sono-vajinografi [SVG], rektal sonografi[RWC] veya salin kontrast TVUS varyasyonu dahil edilmiş ,(2) operasyon ile tanı konulanlar (histolojik inceleme ile veya histolojik inceleme olmadan); (3 yumurtalıklar, periton, barsak, mesane, uterosakral ligamentler (USL’ler), vajinal duvarlar, rektovajinal septum veya Douglas (POD) poşundaki endometriozis odakları değerlendirilmiş; ve (4) yalnızca orijinal araştırma makaleleri incelenmiştir. (vaka çalışmaları, sistematik derlemeler veya meta analizler değerlendirlimeye alınmadı.) Dışlama kriterlerinden sonra toplamda 35 çalışma derlemeye alınmıştır.

Dört makalede, TVUS’un DİE tanısı için duyarlılığı sırasıyla% 78.5 ila % 85.3 ve özgüllüğü% 46.1 ila % 92.5 arasında değişirken, yedi çalışmada doğru tanı koyma oranı % 75.7 ila% 97 arasında değişmektedir. Çalışmalarda mesane, uterosakral ligamentler, yumurtalıklar, douglas poşu ve rektosigmoid kolon dahil olmak üzere spesifik alanlarda DİE tutulumu için TVUS’un faydasını değerlendirilmiş, TVUS’un endometriozisin mesane tutulumu tanısındaki duyarlılığının çok değişken olduğu saptanmıştır. (bazı çalışmalar% 20 ile% 100 arasında değişmektedir) Ancak, bu çalışmaların çoğunda vaka sayısı, mesane endometriyozu tanısı koymada küçük bir örneklem içermektedir. Uterosakral ligament tutulumu tanısı için sekiz çalışma değerlendirmeye alınmış, çalışmaların duyarlılığı % 70’in altında ve özgüllüğü % 80’den fazla olduğunu bildirilmiştir. TVUS’un endometriozisin yumurtalık tutulumu (özellikle endometriomalar) duyarlılığı 80’den fazla, özgüllüğü % 90’dan fazla olarak saptanmıştır .Douglas poşu (POD) endometriozis tutulumunun tespiti TVUS ile , duyarlılık % 72-99 ve özgüllük % 90-100 bulunmuştur. Transvajinal ultrasonografi ile görülen rektal yapışıklıkları değerlendirmede ‘kayma işareti’ duyarlılığı % 31-89 arasında değişmektedir. Rektosigmoid tutulumun tespiti için, TVUS’un bazı çalışmalarda yüksek özgüllüğe (>% 90) sahip olduğu görülmüştür, ancak çoğu çalışmada vaka sayıları kısıtlıdır. Dikkat çekici bir şekilde, TVUS yapılmadan önce yapılan barsak hazırlığının tanı koyma duyarlılık, özgüllük veya doğruluğunda anlamlı bir iyileştirme olmadığı çalışmalarda saptanmıştır.

Sonuç olarak, TVUS DİE olduğundan şüphelenilen hastaların ilk değerlendirmesi için önemli bir araç olmaya devam etmektedir. Endometriotik lezyonların yerine bağlı olarak, pelvik organ tutulumunu dışlama yeteneği MRG gibi ek görüntüleme gerektirebilir.