Endometriozis ve depresyon arasında bir ilişki var mı?
Önemi
Ne yapıldı
Veri:
Sıçan endometriozis modeli şunları sergiledi:
Kısıtlılıklar:
Son çalışmalar, endometriozis ve bazı davranışsal belirtiler arasında bir ilişki olduğunu göstermektedir. Uzun süreli pelvik ağrı ve diğer endometriozis semptomları genellikle psikolojik ve sosyal işleyişi etkileyebilir ve bu da sosyal ilişkiler, cinsellik ve hatta ruh sağlığı ile ilgili sorunlara neden olabilir. Daha önce yapılmış bir sistematik derleme, depresyon ve anksiyetenin endometriozis ile sıklıkla ilişkili olduğunu göstermiştir.
Ancak endometriozis ve psikiyatrik belirtiler arasındaki ilişkinin altında yatan biyolojik mekanizmalar hala araştırılmamış vaziyettedir. Brezilya’daki Universidade Federal do Ceará, Nöropsikofarmakoloji Laboratuvarı, Fizyoloji ve Farmakoloji Anabilim Dalı’ndan Filho ve ark. endometriozis uyarılmış bir sıçan modeli kullanarak bu ilişkinin olası nedenlerini araştırdı. Araştırma bulguları kısa zaman önce “Metabolik Beyin Hastalıkları” dergisinde yayınlandı. Çalışmanın ana hipotezi, dişi sıçan modelinde endometriozis uyarımının, endometriozisli kadınlarda görülen bazı davranışsal semptomları sergileyebileceğidir.
Çalışma, dişi sıçanlarda endometrial dokunun otolog transplantasyonu ile oluşturulan periton endometriozisle uyarılan birçok davranışsal değerlendirme gerçekleştirdi. Davranış değerlendirmeleri arasında umutsuzluk benzeri, zevk alamama, motivasyonel, kaygı ve ağrıya bağlı semptomlar yer alır. Dahası, çalışma endometriozisin kortikosteron stres yanıtına, bir dizi oksidatif stres belirtecine ve beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF) seviyelerine sıçan hipokampüsündeki etkilerini araştırdı.
Toplam 144 sıçan rastgele bir biçimde endometriozis (72 sıçan) veya kontrol grubu (72 sıçan) olarak atandı. Transplantasyon cerrahisinden sonraki 7., 14. ve 21. günlerde davranış testleri yapıldı.
Endometriozisli sıçanlar değerlendirmenin 14. gününde anksiyete benzeri, çaresizlik benzeri davranış ve ağrı hassasiyeti yönünden değişiklikler gösterdi. 21. günde, bu sıçanlar aynı zamanda zevk alamama ve kayıtsız davranışlarla dolu bir depresyon benzeri davranış sergilemiştir. Fizyolojik olarak, endometriozis, kortikosteron stres reaktivitesini arttırdı ve hipokampal pro-oksidatif değişiklikleri uyardı. Hipokampüste BDNF ifade edime oranı post endometriozis 21. günde azaldı.
Başka bir deyişle bu çalışma insan depresyonuna sıçan modellerinde, endometriozisin çeşitli davranışsal özelliklerin varlığı ile ilişkili olduğunu iddia etmektedir. Davranış değişiklikleri, endometriozis kaynaklı kortikosteron yanıtının hiper-reaktivitesine ve oksidatif stres artışına veya hipokampal BDNF seviyelerinde azalmaya bağlı olabilir. Yazarlar sonuç kısmında şunu belirtti: ‘’Endometriozisin kortikosteron yanıtının hiper-reaktivitesine, hipokampusta oksidatif stres belirteçlerinde ilerleyici artışlara ve depresif bozukluklarla ilişkili hipokampal faktör seviyelerinde belirgin bir azalmaya neden olduğunu gösterdik. Bu nedenle, verilerimiz bazı endometriozise bağlı semptomların gelişiminin altında yatan patofizyolojik temeli daha iyi netleştirmek için yeni kanıtlar ortaya koyabilir. Ayrıca çalışmamız bu jinekolojik hastalıkta hayvan modellerinin hem hastalığı hem de hastalığın nöropsikiyatrik komorbiditeler tedavi etmek için yeni ilaç adaylarını incelemek için kullanımı yönünden yeni bakış açıları açar. “
Kaynak Site: endonews.com
Çeviren: Dr. Ali İhsan NERGİZ
Osmanağa Mah. Osmancık Sok. Betül Han No:9 D:4 Kadıköy, İstanbul
Telefon: +90 532 515 69 99
Email: info@endometriozisdernegi.org